Program Obywatele, Równość, Prawa i Wartości na lata 2021-2027
Jesteśmy na ostatniej prostej! Po negocjacjach z Radą UE i Komisją Europejską zakończonych sukcesem 17 grudnia 2020, w czwartek przyjęliśmy dużą większością ostateczny kształt programu podczas posiedzenia Komisji wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (LIBE).
Jest to przedostatni krok, bo po tym pozytywnym wyniku głosowania w Komisji LIBE będziemy mogli przedłożyć program pod głosowanie przez cały Parlament Europejski na sesji plenarnej w najbliższych miesiącach.
Był to dla mnie ogromny zaszczyt reprezentować Grupę EPL w negocjacjach❗️
Jestem dumny, że dzięki moim staraniom na tym ostatnim etapie:
– organizacje pozarządowe broniące naszych wspólnych europejskich wartości, praworządności i demokracji skorzystają z nowego podprogramu „Unijne Wartości”
– finansowanie podprogramu zostało zapewnione na poziomie prawie 700 mln Euro w perspektywie kolejnych 7 lat
– finansowanie całego programu to ponad 1,5 mld Euro
– wpisaliśmy gwarancję, że 40% pieniędzy na podprogramy: „Unijne Wartości”, „Równość, Prawa i Równość Płci” jak również podprogram dedykowany zwalczaniu przemocy, w tym przemocy ze względu na płeć, zostanie wydane na działania organizacji na szczeblu lokalnym i regionalnym, czyli działających najbliżej unijnego obywatela!
A oto historia jak powstawał program:
W kwietniu 2018 roku z inicjatywy Europosłów delegacji PO-PSL Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której wzywał Komisję Europejską do stworzenia programu w nowej perspektywie finansowej 2021-2027, który wspierałby organizacje pozarządowe nie tylko na poziomie paneuropejskim, ale również te działające bliżej obywatela na szczeblu regionalnym i lokalnym. Ten apel Europosłów był podyktowany narastającym kryzysem praworządności, szczególnie w Polsce i na Węgrzech, jak również ogólnoeuropejskim trendem narastającej dezinformacji i umacnianiu się populizmu.
W maju 2018 roku, w odpowiedzi na nasze wezwania, Komisja Europejska przedstawiła propozycję nowego programu „Prawa i Wartości”. Skupiał się od jednak na połączeniu i synergii pomiędzy już istniejącymi programami: „Europa dla Obywateli”, „Prawa, równość i obywatelstwo” oraz „programu Daphne”, obejmującego przeciwdziałanie i zwalczanie przemocy wobec dzieci, młodzieży i kobiet oraz ochrona ofiar i grup ryzyka.
W propozycji Komisji zabrakło najważniejszego elementu – pomocy organizacjom, które działają lokalnie, wspierając praworządność, demokracje i inne europejskie wartości w krajach członkowskich, a są często szykanowane przez populistycznych rządzących.
Problemem był również bardzo mały budżet programu, który nie pozwalał na realizację żadnych nowych założeń bez realnego zabrania pieniędzy z już istniejących programów, które teraz stały się częścią składową nowego, dużego programu.
Europosłowie z Komisji LIBE przystąpili do prac nad propozycją Komisji. Nasza delegacja odegrała dużą rolę w ulepszeniu programu poprzez dodanie dodatkowego podprogramu „Unijne Wartości”, dedykowanemu dla wsparcia organizacji promujących europejskie wartości, takie jak praworządność, w krajach członkowskich oraz propozycji zwiększenia budżetu dla całego programu. To miało na celu zapewnienie finansowania bezpośrednio z budżetu UE, a nie poprzez krajowe struktury. W negocjacjach naszą Grupę EPL reprezentował wtedy Michał Boni.
Od stycznia 2019 roku trwały negocjacje z Radą UE i Komisją Europejską, które zakończyły się częściowym porozumieniem tuż przed końcem poprzedniej kadencji Parlamentu Europejskiego. Wiele rozdziałów udało się wtedy zamknąć, ale finansowanie dla całego programu, jak również realne być czy nie być nowego podprogramu, nadal pozostało otwarte.
W lipcu 2019, z nową kadencją Parlamentu Europejskiego zespół negocjacyjny został powołany na nowo, a mi przyszło reprezentować Grupę EPL w tych negocjacjach. Od samego początku rozumiałem, że najważniejszy będzie odpowiedzi budżet, żeby nikt nie mógł użyć argumentów, że zwyczajnie nie ma pieniędzy na konkretne działania przewidziane w nowym podprogramie „Unijne Wartości”. Dlatego skupiłem się na zwracaniu uwagi na ten „mały” w porównaniu do innych inicjatyw, ale niezwykle ważny program, szczególnie ze względu na tragiczną sytuację praworządności w Polsce i na Węgrzech, jak również postawy antyeuropejskie w całej UE. Było dla mnie oczywistym, że praworządność i demokrację trzeba promować u podstaw i zadbać o rozwijanie tych wartości, aby społeczeństwa unijne były silne, pluralistyczne i otwarte. Te argumenty powtarzałem na każdym spotkaniu koordynacyjnym w ramach prac nad nową perspektywą finansową na lata 2021-2027, jak również na spotkaniach z Kanclerz Angelą Merkel, Wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej ds. wartości i przejrzystości Verą Jourovą, Komisarzem ds. sprawiedliwości Diderem Reyndersem oraz w korespondencji z Przewodniczącym Rady Europejskiej Charlem Michelem.
Moje starania w końcu odniosły skutek i Program znalazł się na liście kluczowych programów ujętych w rezolucji Parlamentu Europejskiego z lipca 2020, dla których zapowiedział walkę o finansowanie z dodatkowych 16 mld euro.
Nasz budżetowy zespół negocjacyjny, któremu przewodniczył Jan Olbrycht z naszej delegacji PO-PSL, wywalczył w niezwykle trudnych negocjacjach tak zwany „top up”, o którym wspomniałem wyżej.
Teraz wreszcie mogliśmy powrócić do stołu negocjacyjnego z Radą UE i Komisją Europejską i ustalić ostateczny kształt programu, a także jak rozdysponowane zostaną przeznaczone środki, które urosły do 1,5 mld Euro! Przypomnę, że wyjściowa propozycja Komisji to było: 641 milionów euro.
Negocjacje były bardzo twarde i czasem dramatyczne, ale nie ugięliśmy się po stronie Parlamentu i walczyliśmy do końca:
– aby podprogramy miały od samego początku nadane i zagwarantowane fundusze
– musieliśmy też przekonać pozostałe instytucje o potrzebie przeznaczenia środków na nowy podprogram „Wartości Unijne” już od 2021 roku
– oraz do zapisania, że program będzie działał wstecznie od stycznia 2021, żeby projekty obejmujące działania w całej 7-letniej perspektywie otrzymały finansowanie i żeby ani miesiąc nie poszedł na marne.
Nie było łatwo, ale 17 grudnia 2020, po wielogodzinnych negocjacjach mogliśmy powiedzieć, że się udało i mamy porozumienie❗️
Tak właśnie powstał program, którego pełna nazwa brzmi dzisiaj: Obywatele, Równość, Prawa i Wartości, aby oddać wszystkie podprogramy, które się w nim mieszczą, a są niemi:
– Unijne Wartości
– Równość, Prawa i Równość Płci
– Partycypacja i zaangażowanie obywatelskie
– Daphne – przeciwdziałanie przemocy
Co nas jeszcze czeka aby program mógł wejść w życie❓
– po czwartkowym głosowaniu w Komisji wolności obywatelskich sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, tekst przechodzi teraz przez sprawdzanie przez lingwistów i tłumaczenie
– następnie zostanie formalnie przyjęty przez Radę UE
– na końcu wróci do Parlamentu Europejskiego i zostanie poddany pod głosowanie przez pełną izbę PE, wchodząc jednocześnie w życie
– Komisja Europejska rozpisze wtedy plan roczny i granty, o które będzie można się ubiegać
Tekst ze strony https://www.facebook.com/halickipl umieszczono za zgodą autora: https://www.europarl.europa.eu/meps/pl/197514/ANDRZEJ_HALICKI/home